Podróż Hafiza

Podróż Hafiza – pastisz baśni orientalnej, który Potocki napisał podczas podróży po Hiszpanii i cesarstwie marokańskim w 1791 roku. Wydany został jako aneks do relacji z pobytu w Maroku, opublikowanej rok po powrocie w Warszawie pod tytułem Voyage dans l’Empire de Maroc fait en 1791. Już w opisie wyprawy do Turcji i Egiptu, która ukazała się w Paryżu w 1787 roku, Potocki ujawnił zamiłowanie do modelu opowieści w stylu orientalnym. Był autorem kilku takich narracji. Podróż Hafiza to jednak znacznie lepiej rozwinięta i dopracowana próba naśladowania konwencji, która stała się popularna w Europie Zachodniej pod wpływem pierwszych przekładów zbioru Księga tysiąca i jednej nocy, wydanych na początku XVIII wieku. Przesłanie baśni Potockiego jest podwójne: to z jednej strony umoralniająca opowieść o niedoskonałości świata i ludzi, w której dominuje głos dobrodusznego, choć wysoce ironicznego sceptycyzmu, z drugiej natomiast splot aluzji do sytuacji polityczno-gospodarczej ówczesnej Polski, mocno zagrożonej przez ambicje sąsiadów. W języku polskim Podróż Hafiza ukazała się po raz pierwszy w 1959 roku w przekładzie Leszka Kukulskiego i Joanny Olkiewicz.

Patrz rozdział VII