Kresy Wschodnie – termin przejęty z poematu Mohort Wincentego Pola (1855), w którym oznaczał pas ziem między Dnieprem a Dniestrem, a więc wschodnie rubieże I Rzeczypospolitej, natomiast obecnie tę nazwę najczęściej odnosi się do ziem dzisiejszej Litwy, Białorusi i Ukrainy, które przed drugą wojną światową znajdowały się w granicach II Rzeczypospolitej. Istnieje bardzo bogata tzw. literatura kresowa w języku polskim, głównie proza; wśród jej reprezentantów wymienia się między innymi Tadeusza Konwickiego (Bohiń), Czesława Miłosza (Dolina Issy), Stanisława Vincenza (Na wysokiej połoninie), Włodzimierza Odojewskiego (Zasypie wszystko, zwieje…). Literaturę kresową dzieli się czasem na dwa nurty: nostalgiczny, ukazujący Kresy jako „polski raj”, i mroczny bądź rozliczeniowy, prezentujący Kresy jako „polskie piekło” (określenia Marii Janion). Czesław Miłosz protestował przeciwko zaliczaniu jego utworów do nurtu kresowego, widząc w nim przejaw polonocentryzmu fałszującego rzeczywistość, w której się wychował. Tę postawę dobrze ukazuje stwierdzenie Miłosza o tym, że ponieważ życzy miastu Wilnu dobrze, chciałby, by było stolicą (centrum), a nie jednym z miast wojewódzkich (prowincją) (Kolbuszewski, 2002; Purchla, 2006).

Patrz rozdział XXIII