średniowiecze – podobnie jak w przypadku innych państw Europy Środkowej, wejście Polski w orbitę Kościoła zachodniego wiązało się z początkiem piśmiennictwa i towarzyszącej mu kultury. Oznaczało ono jednocześnie zanik oralnej twórczości plemion słowiańskich, z których miał wyłonić się etnos polski. Pierwsze polskie słowa (nazwy miejsc i osób) zapisano w XII wieku, a w stuleciu następnym odnotowano pierwsze polskie zdanie: „daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj” (daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj”). Przynależność do zachodniego obszaru kulturowego odpowiada za dwujęzyczny charakter literatury epoki, szczególnie wyraźny w jej schyłkowym okresie, gdy język polski coraz odważniej zaczął pojawiać się obok łaciny. O ile zatem początek literatury polskiego średniowiecza, przy całej umowności przyjęcia zań daty chrztu Polski w 966 roku, pozostaje bezsporny, znacznie trudniej ustalić koniec epoki. Twórczość pochodząca z obszaru Królestwa Polskiego (a od końca XIV wieku także Wielkiego Księstwa Litewskiego) dzieli losy innych literatur na północ od Alp: podczas gdy w Italii kwitnie już renesans, w krajach północnych jeszcze długo dogorywa średniowiecze, choć pod koniec XV wieku także i w Polsce wyraźnie widoczne stają się oznaki dojrzałej kultury humanistycznej. W literaturze pierwszej połowy XVI wieku obie wciąż współistnieją, przy czym twórczość w języku łacińskim okazuje się bardziej nowatorska w zestawieniu z piśmiennictwem polskojęzycznym, w którym aż do połowy stulecia można jeszcze odnaleźć ślady długiego trwania poprzedniej epoki. Równie problematyczna jest próba wewnętrznego podziału literatury polskiego średniowiecza, wszak skrajna fragmentaryczność zachowanych przekazów znacznie utrudnia periodyzację opartą wyłącznie na kryteriach literackich. Przyjmowany dawniej podział na wczesne (XI–XIV w.) i dojrzałe (XV w.) średniowiecze został podważony w monumentalnej syntezie Teresy Michałowskiej, która zaproponowała trójpodział na okres wczesny (XI–XII w.), środkowy (XIII–XIV w.) i schyłkowy (XV–pierwsza połowa XVI w.), kończący erę dominacji języka łacińskiego (Michałowska, 1995). Początkowo autorami działającymi na terenie królestwa są przeważnie przybysze z zagranicy (pierwszy kronikarz zwany Gallem), a dopiero później dołączają do nich autorzy rodzimi (Wincenty Kadłubek, Janek z Czarnkowa, Jan Długosz). Do najważniejszych osiągnięć literackich epoki obok historiografii należą też m.in. pisma publicystyczne i polityczne (zwłaszcza Pawła Włodkowica i Jana Ostroroga), satyry, kazania, apokryfy, żywoty świętych oraz pieśni religijne i okolicznościowe. Na przełomie XIV i XV wieku za sprawą przekładów przyswojono polszczyźnie teksty biblijne (Psałterz floriański, tzw. Biblia szaroszpatacka).